Zarządzająca rzekami i jeziorami spółka Wody Polskie przedstawiła obszerną informacje o działaniach podjętych w celu ochrony przeciwpowodziowej Kotliny Jeleniogórskiej po ubiegłorocznej powodzi. Pewnie nie wszystko udało i uda się zrobić, ale zakres przedsięwzięć jest znaczący, znacznie przekraczający działania podjęte po wcześniejszych powodziach.
Po przejściu fali wezbraniowej we wrześniu 2024 roku natychmiast przystąpiliśmy do działań naprawczych obejmujących m.in. powiat karkonoski i Jelenią Górę. Dotychczas udało się zabezpieczyć najpilniejsze uszkodzenia, a obecnie trwa realizacja kolejnych zadań utrzymaniowych i inwestycyjnych. Współpraca z samorządami, akcja sprzątania rzek oraz konsultacje społeczne programu redukcji ryzyka powodziowego pokazują, że odbudowa bezpieczeństwa regionu to wspólny wysiłek – z myślą o mieszkańcach i ich przyszłości.
Kluczowy Zbiornik Mysłakowice
Zgodnie z decyzjami nakazowymi Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego we Wrocławiu z użytkowania wyłączony został suchy zbiornik Mysłakowice, który został uszkodzony podczas ubiegłorocznej powodzi. W sierpniu 2025 r. zakończono prace projektowe w ramach wykonania ekspertyzy technicznej na naprawę zbiornika. Dokumentacja ta w oparciu o sporządzone w niej badania geotechniczne gruntu i obliczenia filtracji pod nasypem wału, określiła szczegółowo rodzaj oraz zakres prac niezbędnych do przywrócenia dobrego stanu technicznego obiektu, a także jego funkcjonalności. Zbiornik Mysłakowice to kluczowy obiekt z perspektywy ochrony przeciwpowodziowej, który może gromadzić do 3,56 mln m² wody. Zapora zamyka zlewnię o powierzchni 49,60 km².
– Obecnie trwa procedura przetargowa na to zadanie, otworzyliśmy oferty i jesteśmy o krok od przysłowiowego wbicia łopaty. Po wyłonieniu firmy i podpisaniu umowy, wykonawca bezzwłocznie przystąpi do realizacji. Pierwszy i zarazem najważniejszy etap inwestycji zostanie zakończony jeszcze w 2025 r.– informuje Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.
Najpilniejsze prace zakończone w 2024 i 2025 roku
Niezwłocznie po przejściu fali powodziowej i zakończeniu akcji przeciwpowodziowej, Wody Polskie przystąpiły do działań na rzecz usuwania skutków żywiołu, który dotknął południowo-zachodnią część Polski. Pracownicy we wrześniu 2024 r. rozpoczęli inwentaryzację szkód, by określić wstępny zakres prac niezbędnych do wykonania w celu zabezpieczenia uszkodzeń i wytypować miejsca do przeprowadzenia pilnych zadań interwencyjnych. Priorytetem były interwencyjne naprawy i zabezpieczenie uszkodzeń przed dalszą degradacją.
W 2024 roku zakończno pilne roboty w gminach Mysłakowice, Podgórzyn i Jelenia Góra. Były to awaryjne prace utrzymaniowe na zbiornikach Mysłakowie, Sobieszów i Sosnówka, a także na ciekach Łomnica i Skałka. W tym roku wykonano m.in. zadanie związane z zabudową wyrwy na brzegu prawym rzeki Bóbr przy miejskiej oczyszczalni ścieków w Jeleniej Górze.
W lipcu 2025 r. z potoku Jedlica usunięto zatory z ziemi, kamieni oraz odpadów wielkogabarytowych, co ograniczyło ryzyko kolejnych podtopień.
W ramach „Programu realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną” na 2025 r., w lipcu br. ogłoszono postępowanie przetargowe na zadanie związane z usunięciem drzew oraz udrożnieniem potoku Jedlica pn. „Roboty konserwacyjno-wycinkowe wraz z fragmentarycznym remontem zabudowy regulacyjnej na potoku Jedlica w m. Kostrzyca”. Przetarg został rozstrzygnięty i nastąpi podpisanie umowy z wykonawcą, a zaraz potem niezwłoczne rozpoczęcie prac.
Szereg ważnych zadań w trakcie realizacji
W roku 2025 r. na terenie powiatu karkonoskiego zrealizowanych zostanie łącznie 17 zadań o charakterze utrzymaniowym, których koszt wynosi ponad 4,6 mln zł. W samej Jeleniej Górze obecnie postępuje naprawa w zabudowie regulacyjnej i udrożnienie cieku Radomierka na odcinku 5 km, udrożnienie i remont zabudowy regulacyjnej cieku R-H, udrożnienie cieku Kamienna, odtworzenie koryta cieku Młynówka oraz prace naprawcze na wale przeciwpowodziowym przy rzece Bóbr na odcinku 2 km.
Wrześniowa powódź dobitnie pokazała, jak kluczową rolę odgrywają suche zbiorniki przeciwpowodziowe w ochronie życia i mienia mieszkańców regionu. Prowadzone obecnie prace remontowe na suchych zbiornikach Cieplice i Sobieszów polegają na naprawie budowli zrzutowych, w tym napędu upustów dennych. Przybliżony termin zakończenia tych zadań to połowa września.
Z samej dotacji utrzymaniowej na tym terenie zrealizowaliśmy lub realizujemy kilkadziesiąt zadań . Szereg zadań wykonujemy równolegle z dotacji podmiotowej oraz ze środków własnych w tym m.in. naprawę wałów przeciwpowodziowych na terenie gminy Bolesławiec.
Planowane działania
Po przejściu powodzi we wrześniu 2024 r., do Programu Planowanych Inwestycji zostało dołączone zadanie pn. „Ochrona przed powodzią powiat karkonoski – suchy zbiornik przeciwpowodziowy Mysłakowice”, którego zakres obejmuje opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem decyzji umożliwiających realizację zadania, pełnienie nadzorów oraz wykonanie robót budowlanych polegających na dostosowaniu zbiornika do wielkości spływu wód powodziowych na cieku Łomnica w celu ochrony przed powodzią powiatu karkonoskiego na kwotę 10 mln zł.
Zbiornik przeciwpowodziowy Kostrzyca na potoku Jedlica to inwestycja o najwyższym priorytecie, która znalazła się na liście zadań przewidzianych do realizacji w ramach funduszy unijnych (FEnIKS 2021-2027). Projekt zakłada budowę suchego zbiornika o powierzchni ok. 52 ha i pojemności 2,8 mln m³. Według symulacji obiekt wydatnie przysłuży się do ochrony ponad 12 tys. mieszkańców narażonych na zjawisko powodzi. Planowany termin złożenia wniosku o dofinansowanie jest określony na I kwartał 2026 r. Zgodnie z harmonogramem prace przygotowawcze zostaną zrealizowane do I kwartału 2029 r. Następnie sporządzona dokumentacja będzie podstawą do wykonania robót budowlanych. Szacowany koszt realizacji wynosi 110 mln zł.
Po wrześniowej powodzi na cieku Jedlica na terenie gmin Kowary i Mysłakowice, do Programu Planowanych Inwestycji zostało dołączone zadanie pn.: „Odbudowa i naprawa zniszczonych elementów infrastruktury hydrotechnicznej na cieku Jedlica”, którego zakres obejmuje opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem decyzji umożliwiających jego realizację. Zadanie polegać będzie na odbudowie murów oporowych i naprawie zniszczonych elementów infrastruktury hydrotechnicznej. Łączna przewidziana kwota na zadanie wynosi ok. 1,5 mln zł.
Uwzględniono także zadanie pn.: „Ochrona przed powodzią Kotliny Jeleniogórskiej – Potok Jedlica. Wariant II – ochrona bierna i czynna”, którego zakres obejmuje opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem decyzji umożliwiających jego realizację, regulację spraw własnościowych, pełnienie nadzorów oraz wykonanie robót budowlanych. Zadanie polegać będzie na dostosowaniu koryta potoku Jedlica do wielkości spływu wód powodziowych w celu ochrony przed powodzią Kotliny Jeleniogórskiej. Łączna przewidziana kwota na zadanie wynosi ok. 14 mln zł.
W Programie Planowanych Inwestycji uwzględniono także zadanie pn. „Ochrona przed powodzią gminy Mysłakowice – Karpnicki Potok w m. Karpniki”, obejmujące swym zakresem opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem decyzji umożliwiających realizację zadania; pełnienie nadzorów oraz wykonanie robót budowlanych polegających na dostosowaniu koryta potoku Karpnicki Potok do wielkości spływu wód powodziowych w celu ochrony przed powodzią gminy Mysłakowice na kwotę ok. 5 mln zł.
Mając na uwadze konieczność kontynuacji działań na potoku Jedlica w miejscowości Kostrzyca, Zarząd Zlewni w Lwówku Śląskim w ramach Programu utrzymania na 2026 r. wykona prace obejmujące m.in. przywrócenie przekroju właściwego cieku, zabudowę wyrw oraz remont zabezpieczeń brzegowych.
Dążymy do wykonania regulacji potoku Radomierka na odcinku dzielnicy Maciejowej, które powinno zostanie wykonane w oparciu o obliczenia hydrologiczne i hydrauliczne. Pozwolą one określić parametry koryta i ubezpieczeń, a w konsekwencji zwiększyć przepustowość koryta i poprawić bezpieczeństwo mieszkańców ul. Witosa, Wrocławskiej i Trzcińskiej w czasie wezbrań.
Na zbiorniku Sobieszów i Cieplice planowane jest przeprowadzenie wycinki drzew i zakrzaczeń w celu powiększenia pojemności powodziowej. Przeprowadzono wstępne oględziny, podczas których ustalono zakres prac niezbędnych do wykonania. Potrzeby w tym zakresie zostały ujęte w zestawieniu zadań inwestycyjnych, a realizacja nastąpi pod warunkiem uzyskania stosownych środków finansowych.
W kolejnych latach planowana jest kontynuacja działań polegających na usunięciu szkód w zabudowie regulacyjnej oraz w obrębie koryt cieków Jelniak, Bóbr, Piastówka, Kamienna, Wrzosówka i Rakownica.
Fot. i info. Wody Polskie
