Od ponad dwóch tygodni fasadę Budynku Wejściowego do kompleksu zdobi efektowne logo KPN. To znak, że w obiektach objętych remontem przyszedł czas na ostatnie roboty wykończeniowe, a do niektórych – jak np. głównego budynku Pałacu – w zasadzie można się już wprowadzać. Główny wykonawca remontu, firma Pre-Fabrykat, zakończyła prace przed miesiącem. Kosztem 17 i pół miliona złotych zaniedbany obiekt, przez lata wykorzystywany przez placówki oświatowe, zamieniono w efektowny budynek, którego wnętrza pełnić będą zarówno funkcje edukacyjne, jak i staną się nową siedzibą dyrekcji Parku.
Remont Pałacu był możliwy m.in. dzięki funduszom z Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, wspierającego m.in. działania na rzecz efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej. W ramach tego projektu KPN prowadzi działania zmierzające do ograniczenia emisji zanieczyszczeń (w szczególności dwutlenku węgla) do atmosfery na terenie Parku oraz na obszarze uzdrowiska Cieplice. Uruchomiona już pompa ciepła, której osiem sond sięga 100 metrów w głąb ziemi, stanowi źródło ciepła dla budynku Pałacu. Energia elektryczna potrzebna do obsługi instalacji w budynku pozyskiwana będzie z kolei m.in. z ogniw fotowoltaicznych, zamontowanych na tzw. Elektrycznej Stodole, wznoszonej właśnie na pałacowym dziedzińcu. Konstrukcja z betonu architektonicznego i drewna stanie się podporą dla kilkuset paneli, a koszt jej wybudowania wyniesie niemal 5 mln złotych. Instalacja będzie na tyle duża, że w sprzyjających okolicznościach CME będzie mogło nadwyżkę energii oddawać do sieci, stając się producentem zielonej energii dla regionu.
Nowa odsłona Pałacu to nie tylko nowoczesne technologie energetyczne. W obiekcie wymieniono stolarkę okienną, od podstaw wybudowano szyb windy i żelbetową klatkę schodową, której geometria zbliżona jest do oryginalnej, zburzonej podczas jednego z wcześniejszych remontów obiektu. – Największą trudnością było podbicie ścian fundamentowych w piwnicach tak, by nadawały się one do użytku – mówi Wiktor Koselak, dyrektor techniczny, firma Pre-Fabrykat. – Gdy rozpoczynaliśmy prace, poziom posadzki był 120 cm wyżej niż obecnie – dodaje. Każdy etap prac trzeba było uzgadniać z konserwatorem zabytków, pod jego okiem wybierano m.in. kolor elewacji. Pieczołowicie odrestaurowano też wszystkie wartościowe detale architektoniczne, m.in. herb nad wschodnim wejściem.
Równolegle z Pałacem wyremontowano stojący nieopodal tzw. Domek Ogrodnika. Ten obiekt również przeszedł kompleksowy remont i gruntowną termomodernizację. Wymienione zostało pokrycie dachowe oraz stolarka okienna i drzwiowa. Ocieplono ściany zewnętrzne oraz strop między nieużytkowym poddaszem a parterem. Budynek wyposażony został w energooszczędne źródła światła, nowoczesne ogrzewanie gazowe i został podłączony do tzw. BMS, czyli systemu inteligentnego zarządzania instalacjami w budynku.
Sobotni Piknik pod Chojnikiem w Sobieszowie, organizowany przez Karkonoski Park Narodowy, będzie doskonałą okazją, by dowiedzieć się, jak przebiega inwestycja i jakie atrakcje będą czekać na zwiedzających po otwarciu Centrum Muzealno-Edukacyjnego KPN – Pałac Sobieszów. Finał inwestycji coraz bliżej.
O historii Schaffgotschów
Zakończenie prac budowlanych to jednocześnie moment intensyfikacji działań związanych z wyposażeniem obiektów. Parter Pałacu, liczący 580 m2, zajmie wystawa o charakterze edukacyjnym, która w przyszłości należeć będzie do jednej z głównych atrakcji Centrum Muzealno-Edukacyjnego KPN „Pałac Sobieszów”. Jej realizacja zostanie sfinansowana w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 z Funduszu Spójności, działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna. – Będzie to multimedialna wystawa mówiąca o historii gospodarowania w Karkonoszach od XVII wieku do czasów współczesnych. Pałac w Sobieszowie jest dla niej naturalnym miejscem, był on bowiem przez dziesiątki lat centrum zarządzania dobrami rodu, rezydencją okazjonalną i siedzibą urzędów związanych z gospodarką. Nasza ekspozycja przybliży zarówno genealogię Schaffgotschów, osiągnięcia zarządców majątku, jak i życie salonowe, stosunki społeczne i wkład kulturalny rodziny w życie regionu Karkonoszy – mówi dyrektor KPN Andrzej Raj. – Jednak główny nacisk położymy na historyczne dokonania z zakresu ochrony przyrody, gospodarki leśnej, budownictwa i turystyki. Ostatnia sala wystawy będzie poświęcona działalności KPN, obecnego gospodarza terenów po Schaffgotschach, oraz jego transgranicznej współpracy z czeskim Karkonoskim Parkiem Narodowym – dodaje.
Oferty w przetargu na wykonanie historycznej wystawy otwarto pod koniec sierpnia. W postępowaniu Park szuka firmy, która według gotowego już projektu zbuduje scenografię, dostarczy urządzenia multimedialne oraz opracuje całą zawartość merytoryczną wystawy. Będzie ona dostępna dla zwiedzających w różnym wieku, dla osób z trudnościami w poruszaniu się oraz dla gości z zagranicy – z treścią wystawy będzie można zapoznać się w czterech językach – polskim, czeskim, niemieckim i angielskim oraz z pomocą audioprzewodników. Wykonawca będzie miał 12 miesięcy na kompleksową realizację ekspozycji.
Inwestycja w Sobieszowie finansowana jest ze środków KPN oraz pieniędzy pozyskanych ze źródeł zewnętrznych. Jak dotąd Park zdobył ponad 62 mln zł, z czego 49 mln zł to dofinansowanie z Programu Infrastruktura i Środowisko. Koszt robót wyniósł ponad 40 mln zł. Najwięcej – ponad 17,5 mln zł – pochłonął remont Pałacu i stojącego obok Domku Ogrodnika, ponad 14 mln zł kosztował dotąd remont Wielkiej Stajni a kolejne 4 mln Budynek Wejściowy. Przebudowa Małej Stajni, którą wykonawca zgłosił już do odbioru, kosztowała do tej pory 6,5 mln. We wrześniu zakończą się prace w Wielkiej Stajni. Nad całością inwestycji czuwają pracownicy Karkonoskiego Parku Narodowego – by obniżyć koszty, Park nie zdecydował się na korzystanie z usług inwestora zastępczego. Otwarcie całego Centrum Muzealno-Edukacyjnego planowane jest na I kwartał 2023 r.
Dla tych, którzy chcą wiedzieć więcej
Nowe, ekologiczne technologie, zastosowane m.in. w Pałacu, będą też tematem Pikniku pod Chojnikiem, organizowanego w najbliższą sobotę w Transgranicznym Centrum Turystyki Aktywnej w Sobieszowie. Podczas zabaw edukacyjnych uczestnicy wydarzenia będą mogli poznać korzyści płynące z wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, a nawet sami spróbować wyprodukować porcję „zielonej” energii. Jedną z atrakcji Pikniku będzie energorower produkujący prąd do zasilania wyciskarki do soków. Każdy chętny będzie mógł „wycisnąć” na rowerze kubeczek soku owocowego. Piknik będzie też okazją do spotkania z bogactwem przyrodniczym Parku, a głównym jego motywem w tym roku będą motyle i flagowy gatunek KPN – niepylak apollo.
– Zachęcamy też wszystkich do odwiedzenia piknikowego Cyfrowego Laboratorium Historii – stoiska z profesjonalnym sprzętem do skanowania zdjęć. Każdy będzie mógł tego dnia przynieść swoje prywatne zdjęcia (w formie papierowych odbitek), widokówki, mapy oraz inne dokumenty i poprosić o zeskanowanie ich w wysokiej rozdzielczości. Zeskanowane materiały zostaną zgrane na płytę CD i w formie cyfrowej przekazane nieodpłatnie właścicielowi. Przy tej okazji będzie można również przekazać Karkonoskiemu Parkowi Narodowemu wybrane materiały ze swoich prywatnych zbiorów – szczególnie jesteśmy zainteresowani tymi dotyczącymi Pałacu, funkcjonującej w nim przez lata szkoły, Sobieszowa, terenów KPN, Zamku Chojnik i okolicznych miejscowości. Mamy nadzieję, że ta inicjatywa pomoże nam uratować część naszej lokalnej historii od zapomnienia – zaprasza Justyna Wierzchucka, koordynatorka Centrum Muzealno-Edukacyjnego w Sobieszowie.
Krzysztof Szwałek
