Przypomnijmy, że budzącą wielkie emocje uchwałę śmieciową, zwiększającą opłaty za wywóz odpadów o 30 proc do 35,20 zł za osobę/miesiąc uchwalono 8 grudnia 2020 r. Prace były burzliwe. Najpierw zaproponowano system opłat oparty o zużycie wody, potem powrócono do starego systemu ale z wyższymi stawkami. Tego typu uchwały podlegają automatycznie ocenie RIO. Na posiedzeniu Izby 14 stycznia podjęto uchwałę w sprawie unieważnienia jeleniogórskiej uchwały śmieciowej. Podano kilka argumentów.
Oto uzasadnienie :
„Przesłanką decydującą o wadliwości prawnej przedmiotowej uchwały jest niezachowanie procedury wymaganej przepisami § 35 uchwały Rady Miejskiej Jeleniej Góry nr 61.VII.2019 z dnia 27 marca 2019 r. w sprawie Statutu Miasta Jelenia Góra. Z przepisu tego wynika, że o sesji Rady Przewodniczący powiadamia pisemnie radnych co najmniej 5 dni przed terminem posiedzenia, wskazując miejsce, dzień i godzinę posiedzenia oraz dostarczając proponowany porządek obrad, materiały na sesję, a w szczególności projekty uchwał. W dniu 4 grudnia 2020 r. radnym miasta przedłożona została autopoprawka do projektu uchwały według druku nr 277.2020, którą dokonano zmiany metody obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami w stosunku do pierwotnej treści projektu. Wybór metody naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami obok ustalenia stawki opłaty stanowi istotę uchwały podejmowanej na podstawie art. 6k ust. 1 u.c.p.g. Oznacza to, że nowa metoda powinna być procedowana w oparciu o nowy projekt uchwały, nie zaś wprowadzana autopoprawką, która w swojej istocie służyć może jedynie doprowadzeniu do poprawności projektu poprzez usunięcie usterki lub błędu, korektę bądź uzupełnienie, a nie jego głębokiej modyfikacji. Ponadto podjęcie uchwały ustalającej stawki w oparciu o nową metodę (wprowadzoną w tym przypadku autopoprawką) winno być poprzedzone przeprowadzeniem nowej, pełnej kalkulacji tych stawek.„
RIO uznało, że „kalkulacja stawek opłaty za gospodarowanie odpadami nie była pełna”. Dalej Izba argumentuje: „W kalkulacji stawki dotyczącej nieruchomości zamieszkałych nie uwzględniono ilości wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych, wskazano jedynie na szacowaną w 2021 r. wielkość kosztów poszczególnych elementów systemu gospodarowania odpadami, wyliczoną w oparciu o bliżej nieokreśloną analizę ekonomiczną. W treści uzasadnienia pojawiła się rozbieżność dotycząca liczby mieszkańców miasta przyjętej w celu wyliczenia stawki opłaty dla nieruchomości zamieszkałych (63.292 osoby) oraz w celu wyliczenia zwolnienia z tytułu posiadania kompostownika (79.061 osób). Rozbieżność ta nie została wyjaśniona. W uzasadnieniu nie przedstawiono wysokości kosztów funkcjonowania systemu w odniesieniu do odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych. W kalkulacji nie odniesiono się również do przypadków, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, w szczególności do tego, że na niektórych nieruchomościach odpady komunalne powstają sezonowo.”
RIO wytknęło ponadto niepełną dokumentację z prac Komisji Gospodarki Komunalnej RM – zabrakło zapisu treści i ustaleń, a w protokole zasygnalizowano jedynie poruszane tematy.
W Polsce do tej pory regionalne izby obrachunkowe unieważniły około 40 uchwał śmieciowych samorządów dużych i małych.
W związku z orzeczeniem RIO Jerzy Łużniak, prezydent Jeleniej Góry wydał nastepujące oświadczenie:
„Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu zakwestionowała tryb podejmowania uchwały w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty.
Intencją, która przyświecała autorom uchwały w tej sprawie było uproszczenie procedury, niemniej uznajemy rozstrzygnięcie RIO za obowiązujące, wychodząc z założenia, że prawo i instytucje, które nadzorują pełną poprawność i interpretację przepisów należy szanować bez podejmowania prób podważania werdyktu, czy też poszukiwania sposobów forsowania swoich racji.
Poszanowanie dla orzeczeń prawnych, wydawanych przez niezawisłe organy nadzoru uznajemy za fundament wszelkich działań organów , obowiązujący zarówno instytucje samorządowe, jak i państwowe, stąd sprawę tę Rada Miejska Jeleniej Góry podejmie raz jeszcze z uwzględnieniem uwag wniesionych przez RIO.”
