Cytologia to podstawowe badanie przeprowadzane w diagnostyce raka szyjki macicy. Jest ono szybkie i bezbolesne, jednak wciąż wiele kobiet latami go nie wykonuje, narażając się tym samym na rozwój nowotworu. Teraz, dzięki projektowi koordynowanemu przez Dolnośląskie Centrum Onkologii, specjalny cytobus przyjedzie do wielu miejscowości w regionie, aby każda kobieta miała dostęp do tego niezwykle ważnego badania bez konieczności odwiedzania placówek medycznych.
Na cały program, który obejmuje także m.in. wyposażenie gabinetów ginekologicznych szpitali wchodzących w skład sieci w nowoczesny sprzęt, Samorząd Województwa Dolnośląskiego przeznaczył milion złotych z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL).
Według statystyk podanych przez NFZ tylko około 20 procent kobiet regularnie zgłasza się na przesiewowe badania cytologiczne, które pozwalają szybko wykryć zmiany prowadzące do raka szyjki macicy. W 2018 roku na nowotwór złośliwy szyjki macicy zachorowało 177 kobiet w województwie dolnośląskim – w Polsce – 2360. Z tego na Dolnym Śląsku zmarły 143 osoby, w Polsce – 1593. W czasie pandemii koronawirusa wiele kobiet boi się odwiedzać placówki medyczne i jeszcze bardziej odwleka wykonanie u siebie cytologii.
W ramach programu zakupiony został nowoczesny sprzęt do diagnostyki raka szyjki macicy.
– Zależy nam, aby choroby nowotworowe były wykrywane na możliwie najwcześniejszym etapie, ponieważ znacznie zwiększa to szanse na wyleczenie pacjenta. W przypadku raka szyjki macicy ważnym krokiem jest regularne wykonywanie cytologii. Gorąco zachęcam wszystkie mieszkanki województwa do udziału w programie i sprawdzenia swojego stanu zdrowia – mówi Cezary Przybylski, Marszałek Województwa Dolnośląskiego.
Cytobus, czyli mobilny gabinet ginekologiczny, będzie gotowy w grudniu tego roku. Obecnie zakończony został etap działań przygotowawczych polegający na doposażeniu gabinetów ginekologicznych w specjalistyczne sprzęty takie, jak aparat do diatermii chirurgicznej, aparat USG czy kolposkopy.
– Kolposkopy to urządzenia, które umożliwią pogłębioną diagnostykę raka szyjki macicy. W ramach współpracy trafią one nie tylko do DCO, ale również w inne części regionu – do Jeleniej Góry, Oleśnicy i Wałbrzycha. Kluczowym punktem tego programu będzie Cytobus, który zapewni dostęp do badań w kierunku wykrywania raka szyjki macicy na terenie całego Województwa. Naszym celem jest dotarcie do mieszkanek mniejszych miejscowości – mówi Marcin Krzyżanowski, Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.
Cytobus ruszy już niebawem
Cytobus będzie wyposażony w nowoczesny sprzęt. Kobiety wykonają w nim badanie cytologiczne w ramach programu profilaktyki szyjki macicy – bez skierowania i bez kolejki. Akacja jest skierowana do wszystkich dbających o swoje zdrowie pań. Cytobus to jednak tylko część szerszego projektu wczesnego wykrywania i leczenia raka szyjki macicy. Jego koordynatorem jest Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Współpracującą sieć stworzą także trzy inne ośrodki, które posiadają poradnie i oddziały ginekologiczne:
– Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej,
– Powiatowy Zespół Szpitali w Oleśnicy,
– Specjalistyczny Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. E. Biernackiego w Wałbrzychu.
Obecnie, między innymi z powodu pandemii koronawirusa, wiele kobiet może mieć utrudniony dostęp do badań. Z wykonaniem cytologii nie powinno się jednak zwlekać.
– Cytobus, który dojedzie do wielu miejscowości w całym regionie, to doskonałe rozwiązanie na dzisiejsze czasy. Cytologię wykonają w nim wykwalifikowane położne. Jednak badanie cytologiczne i ocena jego wyniku to tylko pierwszy etap diagnostyki. Jeśli pacjentka otrzyma nieprawidłowy wynik, zostanie skierowana na dalsze badania – mówi Marek Obrębalski, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.
Będzie wówczas wykonana m.in. kolposkopia (diagnostyka pogłębiona weryfikująca wynik cytologii) w jednym z 4 współpracujących ośrodkach na Dolnym Śląsku. W ramach programu DCO zakupiło 4 kolposkopy optyczne (z możliwością rejestracji obrazów) oraz zestawy nowoczesnych narzędzi do pobierania materiału tkankowego do badań histopatologicznych. Sprzęt nowej generacji trafi także do ośrodków współpracujących z DCO w ramach sieci.
Projekt realizować będą 4 szpitale z całego regionu, aby umożliwić dostęp do kompletnej diagnostyki wszystkim mieszkankom Dolnego Śląska.
– Stworzyliśmy system weryfikacji wyników cytologii pobranych podczas tego programu. Każda z pań z nieprawidłowym wynikiem będzie szybko zdiagnozowana i leczona. Przekazujemy do szpitali w regionie kolposkopy z oprzyrządowaniem, aby pacjentki z Dolnego Śląska miały dostęp do nowoczesnej diagnostyki raka szyjki macicy, mimo ograniczeń związanych z pandemią. Teraz będą mogły wykonać badanie kolposkopowe w miejscu zamieszkania – dodaje dr Barbara Rossochacka-Rostalska, kierownik Oddziału Ginekologii Onkologicznej w DCO, konsultant wojewódzki w dziedzinie ginekologii onkologicznej.
W DCO, które jest ośrodkiem koordynującym sieć, będzie dodatkowo możliwość wykonania ambulatoryjnych zabiegów diagnostyczno-terapeutycznych (elektrokonizacja szyjki macicy) – dzięki zakupionemu nowoczesnemu aparatowi do diatermii chirurgicznej. W przypadku pacjentek z już rozpoznanym nowotworem szyjki macicy, określenie stopnia zaawansowania choroby umożliwi aparat USG, z obrazowaniem trójwymiarowym.
Zakład Diagnostyki Molekularnej Nowotworów DCO będzie wyposażony w nowy aparat do testów molekularnych, identyfikujących DNA wirusa brodawczaka ludzkiego HPV w planowanych w bliskiej przyszłości badaniach profilaktycznych raka szyjki macicy nowej generacji. Zakażenie wirusem HPV jest bowiem głównym czynnikiem rozwoju tego nowotworu.
Ponadto, nowy aparat będzie mógł być wykorzystywany do molekularnych badań pacjentów onkologicznych w procesie kwalifikacji do terapii celowanych. Zakład Diagnostyki Molekularnej Nowotworów DCO jest obecnie jedynym laboratorium na Dolnym Śląsku zapewniającym kompleksową diagnostykę molekularną w onkologii. Zakup sprzętu bez wątpienia usprawni diagnostykę i kompleksowe leczenie pacjentów na Dolnym Śląsku.
