W Jeleniej Górze trudno o miejsce w żłobku. Za to w Zgorzelcu jest dla prawie każdego malucha

W Zgorzelcu dla ośmiorga z dziesięciorga dzieci w wieku do 3 lat jest zagwarantowana opieka w różnych formach. To jeden z lepszych wyników w skali Polski. W Jeleniej Górze na taką opiekę mogą liczyć rodzice tylko co drugiego malucha. Najgorzej jest w Sulikowie, gdzie raptem dla co dziesiątego dziecka znajdzie się miejsce w żłobku lub innej podobnej placówce.

Takie dane pokazuje kolejny ranking nieocenionej pod tym względem „Wspólnoty”, która przyjrzała się opiece instytucjonalnej w gminach nad małymi dziećmi do trzech lat. Dane dotyczą 2021 r. Samorządowy publikator zliczył miejsca w żłobkach, klubach dziecięcych, a także w tych przedszkolach, które zapewniają opiekę najmłodszym dzieciom i zestawił ja z liczbą dzieci w gminie. To drugi taki ranking – poprzedni opracowano według danych z 2016 r., można więc teraz także porównać, jak zmieniła się sytuacja w gminach na przestrzeni pięciu lat. W 2021 r. średni odsetek miejsc opieki dla dzieci poniżej 3 lat dla wszystkich gmin w Polsce wyniósł 34,6 proc. W 2016 r było to tylko 24,3 proc.

To raczej dość oczywiste, że możliwości zapewnienia opieki dzieciom w wieku przedszkolnym jest jednym z ważniejszych elementów zachęcających młodych rodziców do podjęcia decyzji o powiększeniu rodziny. Dostępność żłobków i przedszkoli ma wpływ na demografię, organizowanie miejsc zapewniających taką opiekę powinno więc być istotnym priorytetem dla samorządowców z naszych, borykających się z depopulacją gmin. Patrząc na żłobki, w rzeczywistości bywa różnie.

Wzorowo wypada pod tym względem Zgorzelec (miasto), gdzie aż dla 81,5 proc. najmłodszych dzieci są miejsca w żłobkach, klubach i przedszkolach. To jeden z najlepszych wyników w Polsce. Więcej miejsc z opieką dla najmłodszych dzieci jest tylko w Sejnach, Siemiatyczach, Mielniku, Branicach, Kobierzycach, Michałowicach, Goczałkowicach i Józefowie. Dodać trzeba, że Zgorzelec nie od dziś dba o swoje maluchy – także pięć lat wcześniej miasto nad Nysa było jednym z polskich liderów pod tym względem.

W regionie jest jeszcze kilka gmin gwarantujących swoim mieszkańcom dostęp do opieki nad maluchami. Część z nich zrobiła przy tym olbrzymi postęp na przestrzeni pięciu lat. Do pierwszej kategorii gmin zaliczyć można Szklarską Porębę, gdzie odsetek dzieci w wieku do 3 lat objętych instytucjonalnymi formami opieki w 2021 roku wynosi 66 proc (czwarte miejsce wśród małych miast) i Piechowice (60,4 proc. – 18. miejsce). To także gmina wiejska Zgorzelec, która nie tylko ma znakomitą dostępność miejsc opieki (68,75 proc.), ale także zrobiła bardzo dużo w ostatnich pięciu latach (awans z 90. na 12. miejsce w kategorii gmin wiejskich). Podobnie w Platerówce i Gromadce, które przed pięcioma laty zajmowały miejsce poniżej 1000, a teraz są w trzeciej setce. Miejsc w ciągu pięciu lat znacząco przybyło także w Lubomierzu, Węglińcu, Wleniu, czy mieście Kamienna Góra.

Nie da się tego powiedzieć o Jeleniej Górze, gdzie nawet nie co dla drugiego dziecka do 3 roku życia jest miejsce w żłobku lub podobnej placówce (46,9 proc.). Dodać trzeba, że wielkość jednostki samorządowej nie determinuje stopnia zapewniania takiej opieki. Są duże miasta, które mają miejsca w żłobkach właściwie dla wszystkich swoich dzieci (Koszalin – 81 proc.) i wioski z równie bogatą ofertą (Mielnik – 87,9 proc.). Jelenia Góra w kategorii miast na prawach powiatu (tej samej co Koszalin) jest dopiero 37. (na 46 takich miast). Co gorsza najwyraźniej w ostatnich pięciu latach tym tematem samorząd niespecjalnie był zainteresowany, bo Jelenia Góra spadła z miejsca 18., które zajmowała w 2016 r. Tradycyjnie porównajmy stolicę naszego regionu z najbliższymi nam miastami podobnej wielkości: Legnica – 60,3 proc., miejsce 12.; Wałbrzych – 47,5 proc., miejsce 35.

Oczywiście w skali regionu i tak wynik Jeleniej Góry nie jest zły. Mamy gminy, gdzie nawet nie dla co piątego malucha znajdzie się miejsce w przedszkolu. To Sulików, Warta Bolesławiecka, Pieńsk, Olszyna, Mirsk, Lubawka, gmina Lubań, Jeżów Sudecki i Bolków.

Odsetek dzieci w wieku do 3 lat objętych instytucjonalnymi formami opieki w 2021 roku; dalej – miejsce w danej kategorii gmin w 2021 r i 2016 r. (miasta na prawach powiatu, miasta powiatowe, miasteczka, gminy wiejskie)

Sejny – 95,4 proc.

Zgorzelec (m.) – 81,5; 3. (z 2.)

Zgorzelec (gm.) – 68,75; 12. (z 90.)

Szklarska P. – 66; 4. (z 4.)

Piechowice – 60,4; 18. (z 16.)

Lubań (m) – 55,9; 31. (z 84.)

Bolesławiec (m.) – 54,8; 92. (89.)

Leśna – 54,6; 39. (z 49.)

Gryfów – 51,2; 64 (z 33.)

Karpacz – 50,0; 75. (ze 138.)

Jelenia Góra – 46,9; 37. (z 18.)

Kamienna Góra (m.) – 46,9; 149. (z 220.)

Węgliniec – 46,2; 115. (z 329.)

Świerzawa – 46,0; 117. (z 295.)

Świeradów – 45,1; 139. (z 210.)

Bogatynia – 43,3; 147. (z 133.)

Kowary – 38,2; 229. (z 250.)

Lubomierz – 37,2; 256. (z 527.)

Wojcieszów – 35,2; 288. (z 116.)

Wleń – 34,8; 295. (z 423.)

Gromadka – 33,3; 387. (z 1049.)

Platerówka – 33,3; 387. (z 1044.)

Stara Kamienica – 32,5; 410. (z 371.)

Osiecznica – 31,1; 460. (z 152.)

Lwówek Śląski – 28,6; 264, (z 257.)

Bolesławiec (gm.) – 28,6; 558. (z 525.)

Podgórzyn – 26,5; 643. (z 476.)

Kamienna Góra (gm.) – 25,8; 668. (z 715.)

Zawidów – 25,0; 451. (z 41.)

Janowice – 23,0; 791. (z 940.)

Nowogrodziec – 21,1; 512. (z 502.)

Marciszów – 20,4; 909. (z 1350.)

Mysłakowice – 20,3; 910. (z 845.)

Pieńsk – 19,1; 536. (z 481.)

Warta Bol. – 18,9; 977. (z 842.)

Lubań (gm.) – 18,9; 980. (z 1220.)

Bolków – 18,7; 541. (z 462.)

Siekierczyn – 18,4; 1000. (z 1126.)

Lubawka – 17,9; 534. (z 432.)

Mirsk – 17,9; 546. (z 514.)

Jeżów Sud. – 17,5; 1035. (z 1485.)

Olszyna – 15,4; 569. (z 431.)

Sulików – 12,0; 1192. (z 1317.)

Płużnica, Nowy Dwór, Braniewo – 0,0

Fot. domena publiczna