Należy ten raport rozumieć jako opis wspólnego działania władz samorządowych, Mieszkańców, ale też podmiotów gospodarczych i instytucji. Konfrontacja „raportów” z minionych okresów pozwoli w dłuższej perspektywie na określenie tempa i kierunków rozwoju.
„Raport” jest także rodzajem uhonorowania wszystkich, którzy w minionym roku przyczynili się do powstania wartościowych zmian, bo wskazując nowe zjawiska i zdarzenia, niesie także informację – pośrednio lub bezpośrednio – o ich autorach, inspiratorach, inicjatorach…
W kilku sferach, materialnych i niematerialnych, rok 2019 zapisał się szczególnie. Nigdy do tej pory nie udało się w jednym roku kalendarzowym sfinalizować tak wielu, tak długo oczekiwanych i tak ważnych dla Mieszkańców inwestycji. Wystarczy wskazać trzy obszary – drogownictwo i komunikację, kulturę i sport, by określić skalę dokonanych zmian. I tak:
– zostały oddane dwie bardzo znaczące inwestycje drogowe, oczekiwane zarówno przez Mieszkańców, jak i przyjezdnych od co najmniej kilkunastu lat. Pierwszą z nich jest obwodnica Maciejowej, która nie tylko uwolniła Mieszkańców tej części Jeleniej Góry od dynamicznie rosnącego natężenia ruchu pojazdów, także ciężkiego transportu, ale stanowi też o poszerzeniu możliwości wytyczenia tranzytu dla uciążliwego ruchu. Druga – to rondo u zbiegu ulic Lubańskiej, Goduszyńskiej i Trasy Czeskiej, zdecydowanie mniej kosztowne zadanie, ale strategiczne dla poprawy bezpieczeństwa przejazdu drogą międzynarodową,
– zakończono rewitalizację i głęboką modernizację wnętrz Teatru im. Cypriana K. Norwida. Łączny koszt tych prac jest olbrzymi, ale nie kwoty są tu najważniejsze. Jelenia Góra jest odbierana jako miasto kultury, powszechnej i powszechnie dostępnej, rozmaitej, ale wyjątkowo wartościowej. I to jest jedna z tych „marek Miasta”, które świadczą o kondycji społecznej. Remont tych wnętrz ma także znaczenie jako dowód dbałości o zabytki secesji, jak również o komfort życia Mieszkańców, dla których Teatr ma kapitalne znaczenie, o czym świadczy frekwencja na spektaklach. Budowa windy oraz likwidacja barier architektonicznych mają swoje realne i symboliczne znaczenie – po przeszło stu latach istnienia budynek Teatru oraz jego widownia – stały się w pełni dostępne także dla osób niepełnosprawnych,
– single tracki są ofertą diametralnie odmienną. Oddanie do użytku pasjonatom rowerowego wyczynu tras rowerowych w trudnym terenie, mających łączną długość około 70 km (budowanych we współpracy z dwiema sąsiednimi gminami) to z jednej strony akt wyjątkowo wyrazistej promocji Miasta, z drugiej – przedstawienie po raz kolejny dowodu, iż określenie Jeleniej Góry, jako „stolicy rowerowej” nie jest żadną przesadą. Z trzeciej, całkiem konkretnej – to oferta relaksu dla tych wszystkich, którzy chcą wypocząć wyjątkowo aktywnie lub/i chcą zaprosić swoich znajomych „z Polski” do miejsc, których nigdzie indziej w takiej postaci się nie znajdzie. Zresztą – co warto uzmysłowić – rozpoczęto w ubiegłym roku budowę nie tylko tras tak trudnych jak „single”, ale także kilka łatwiejszych, rodzinnych lub łączących miasto z przyległymi miejscowościami, co umożliwia nie tylko rekreację, ale również stwarza warunki alternatywnego dojazdu do Jeleniej Góry.
Jelenia Góra z każdym rokiem oferuje swoim Mieszkańcom oraz odwiedzającym miasto – coraz więcej możliwości. Rozwijamy Cieplice, uatrakcyjniamy Uzdrowisko, choćby zakończoną w ubiegłym roku budową „Tężni solankowej”, rozwijamy i poszerzamy zakres infrastruktury sportowej stadionów przy ul. Lubańskiej i Złotniczej, budujemy ciągi spacerowe w rodzaju „Promenady Jagniątkowa”, czy „Bulwaru nad Kamienną”, i wiele innych atrakcyjnych miejsc wypoczynku.
Jednym z priorytetów roku minionego, który sukcesywnie zyskuje na znaczeniu jest poprawa czystości powietrza, realizowana nie tylko poprzez wymianę setek pieców (w latach 2018/2019 zlikwidowano 1200 przestarzałych pieców), ale także poprzez kontynuację termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej. W minionym roku przeprowadzono je w dwóch dużych szkołach – Zespole Szkół Technicznych „Mechanik” i Zespole Szkół Rzemiosł Artystycznych.
Ale codzienność Miasta wynika nie tylko z wielkich budów o wielomilionowej wartości – to przede wszystkim dziesiątki tysięcy działań, mających bezpośredni wpływ na jakość bytu każdej rodziny i każdego mieszkańca. Analiza stanu gospodarki mieszkaniowej, zmiany zachodzące w strukturze własności lokali mieszkalnych w sposób bezpośredni oddziałują na poczucie stabilizacji, bezpieczeństwa rodziny, ale pośrednio – na wizerunek Miasta. Okazuje się po kilkunastu latach procesu prywatyzacji lokali mieszkalnych, że pojęcie „wspólnoty mieszkaniowej” niesie bardzo konkretne pożytki – zmieniają się nie tylko elewacje domów – często efektownych zabytków z okresu głównie secesji, ale też poprawiają sieci wewnętrzne w nich, powstają – wysiłkiem wspólnot – przydomowe małe parkingi, ogródki zabaw dla dzieci mieszkających w konkretnych posesjach, i in. „Wspólnota” nie jest pustym słowem. Wsparcie finansowe budżetu Miasta sprawiło, że Jelenia Góra w oczach przyjezdnych jawi się jako wyjątkowo malownicza miejscowość.
W gospodarce mieszkaniowej bardzo często ważne jest to, czego gołym okiem nie widać, a wystarczy wspomnieć, że w sieć gazową wyposażone jest 95,6 proc. mieszkań, podłączonych do sieci kanalizacji ogólnospławnej – 95,3 proc. To są wskaźniki bardzo wysokie w porównaniu z wieloma innymi miejscowościami, z czego na co dzień nie zdajemy sobie sprawy. Na wygodę życia składają się często sprawy drobne, do których przyzwyczajamy się od razu, jak montaż liczników zużycia wody odczytywanych radiowo, bez absorbowania mieszkańców, i in.
Zjawisko, które jest warte nieustannego podkreślania, to liczba i aktywność organizacji pozarządowych i pożytku publicznego. To jest tylko jeden z obszarów społecznej aktywności mieszkańców, bez którego trudniej byłoby rozeznawać potrzeby środowiskowe i podejmować możliwie szybko pożądane przez Mieszkańców działania. A takich form wzajemnego komunikowania się jest przecież więcej, żeby wspomnieć choćby o Jeleniogórskim Budżecie Obywatelskim, będącym wyjątkową szansą wpływania samych zainteresowanych na kierunki finansowania działań sublokalnych.
Z tym wiąże się cała sfera usług socjalnych i opiekuńczych, w większości realizowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, choć przecież nie wyłącznie. W tym zakresie ważne są dwie sprawy – z jednej konkretna pomoc niesiona konkretnym ludziom, a z drugiej – stworzenie płaszczyzny aktywności dla tych wolontariuszy, którzy w pracy dla innych spełniają się najbardziej.
Cały, ogromny rozdział zadań to edukacja. Ogromny, bo gdyby oszacować, jak wiele osób związanych jest w rozmaity sposób z oświatą, to bez żadnych wahań możemy stwierdzić, że stanowią oni jedną z dominujących liczbowo grup. Pedagodzy i pracownicy obsługi szkół, ale też uczniowie i ich rodzice to kilkanaście tysięcy Jeleniogórzan, których sprawa edukacji, wychowania interesuje żywotnie. Pośrednio dotyczy nas wszystkich, bowiem możliwie najlepsza edukacja oznacza najlepsze przygotowanie dzieci i młodzieży do osiągania sukcesów w dorosłym życiu. O tym, że w mieście jest 8 miejskich przedszkoli, 11 szkół podstawowych, cztery licea ogólnokształcące, dwie szkoły branżowe i wiele innych, ale też KILKADZIESIĄT jednostek niepublicznych – możemy przeczytać w „Raporcie”, bo dla wielu mogą być to informacje zaskakujące.
W sprawie nauczania każdy ma własną ocenę, ale warto zdobyć się na refleksję, w czym jeleniogórska edukacja jest inna od edukacji w okolicznych miejscowościach, bo różnic jest sporo. Na jedną warto zwrócić szczególną uwagę: Miasto Jelenia Góra dba o to, by każde dziecko mogło czuć się bezpiecznie w wodzie. Powszechna nauka pływania w młodszych klasach szkół podstawowych gwarantuje, iż w trakcie kąpieli młodzi Jeleniogórzanie będą potrafili utrzymać się na wodzie i – o ile będą korzystać rozważnie z możliwości, jaką dają otwarte akweny – są bezpieczni.
Temu, żeby byli sprawni – służy kilkadziesiąt otwartych obiektów sportowych, począwszy od Parku Sportowego Złotnicza, stadionu przy ul. Lubańskiej, skończywszy na boiskach i bieżniach przyszkolnych i kilku halach sportowych. Cieszy, że większość z tych obiektów tętni życiem przez cały rok, a sport uprawiają nie tylko dzieci i młodzież, ale i ich rodzice.
Wielu gości, z Polski i z zagranicy, poznając obszar kultury w mieście, z wszystkimi możliwościami, jakie ona niesie, jest zadziwionych, że w mieście tej wielkości może być ich tak wiele i tak różnych, spełniających w zasadzie wszystkie oczekiwania. Dwa teatry, które mają szeroki repertuar, oba prezentują spektakle i dla dzieci, i dla dorosłych, prywatne zespoły teatralne, Filharmonia, centra i domy kultury, Biuro Wystaw Artystycznych, kilkanaście festiwali kulturalnych różnych branż, od sławnego Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Ulicznych, przez Festiwal Filmowy ZOOM, Art&Glass Festiwal i wiele innych, muzea – Karkonoskie, Przyrodnicze, G. Hauptmanna, ale też izby muzealne komunikacji, zabawek drewnianych, kina, w tym wielosalowe, galerie wystawiennicze… Nie zawsze doceniamy ten rodzaj majątku, jakim jest lokalna kultura, ale mamy świadomość, że w każdej chwili możemy skorzystać z oferty tak rozmaitej i tak bliskiej, jak mało gdzie.
A jeśli kogoś nie bawi gromadny udział w imprezach i rozrywkach, to może znaleźć dla siebie miejsce do relaksu w zieleni – Jelenia Góra ma ponad 400 ha lasów komunalnych, kilkadziesiąt ha parków i do dyspozycji mnóstwo atrakcji w specjalnie chronionym terenie zielonym, jakim jest Karkonoski Park Narodowy, którego spory obszar znajduje się w granicach Miasta. Przyjezdni z wielu miejscowości, nie tylko polskich, podkreślają z reguły, że będąc w centrum miasta, na Starówce, mogą w kilka minut rowerem, a w kilkanaście – na piechotę, przenieść się do innego świata – zieleni i ciszy. Mieszkańcy tego nie zauważają – po prostu to dla nas oczywistość.
Wśród wielu rozmaitych działań są takie, które umykają powszechnej uwadze, ale dla tysięcy rodzin są bardzo ważne – to m.in. bezpłatna komunikacja miejska dla sukcesywnie poszerzanego kręgu podróżnych, ułatwienia dla osób niepełnosprawnych w postaci windy i schodołazu w wyremontowanym Ratuszu, wspomniana winda w Teatrze, wyremontowanie mieszkań chronionych przy ulicy Leśnej (wraz z budową platform dla niepełnosprawnych) i wiele innych. To też można odczytać z „Raportu”
„Raport” z pozoru jest wyłącznie spisem liczb, kwot i nazw zdarzeń. Ale ta „sucha” treść jest tylko początkiem informacji o tym, jak zmienia się Miasto.
Zachęcam do lektury „Raportu”, bowiem jest to dokument – w metaforycznym znaczeniu – napisany przez nas wszystkich, we wspólnym wysiłku, będący sprawozdaniem z efektów naszych codziennych aktywności dla budowy wizerunku Miasta. I za tę twórczą aktywność wszystkim Mieszkańcom dziękuję.
Jerzy Łużniak,
Prezydent Miasta Jeleniej Góry
