Serwis samorządowy PAP pokusił się o opracowanie rankingu gmin, w których – według autorów – żyje się najlepiej. Wychodzi na to, że w oparciu aż o 63 kryteria – gminą najlepszą do zamieszkania w naszym regionie jest Karpacz. Inna sprawa, że żadna z naszych gmin nie wypadła rewelacyjnie.
Opracowanie powstało pod kierunkiem prof. dr hab. Przemysława Śleszyńskiego z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. W rankingu uwzględniono wszystkie 2477 gmin w Polsce. Mankamentem jest, że zaprezentowano tylko najlepsze gminy, ograniczając listy samorządów do 50 gmin w różnych kategoriach (w ty dla województw).
– Przedstawiany ranking (drugi z kolei; pierwsza edycja miała miejsce w listopadzie 2021 r.) powstał w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na ocenę stanu zaspokojenia potrzeb człowieka. Wynika to z szybkich przemian społecznych zachodzących w Polsce po 1989 r. i po wejściu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. Polska w ostatnich trzech dekadach znajduje się na ścieżce szybkiego wzrostu gospodarczego, stymulującego poprawę warunków życia. Na modernizację społeczną nakładają się jednak niekorzystne trendy demograficzne, związane z wyludnianiem się większości terytorium kraju, w tym także miast oraz postarzaniem struktury wieku. W najogólniejszej definicji jakość życia to stopień zaspokojenia potrzeb człowieka. (…) Nadrzędnym celem raportu jest próba oceny stanu zaspokojenia potrzeb społecznych w Polsce na możliwie niskim stopniu dezagregacji przestrzennej gmin. Niezależnie od szerszych terytorialnie procesów gospodarczych to bowiem samorządy w znacznym stopniu odpowiadają za stan zaspokojenia usług publicznych. Tak więc prezentowany ranking gmin jest wypadkową trendów regionalnych, często zawartej w tym geograficznej renty lokalizacyjnej, ale także polityki społecznej władz lokalnych, wreszcie samych mieszkańców. Natomiast cele szczegółowe są metodologiczne, poznawcze i praktyczne – informują autorzy rankingu.
Do opisu tak scharakteryzowanego rankingu posłużyli się imponującym zestawem zmiennych. Jest ich aż 63, zgrupowanych według 10 obszarów aktywności człowieka i zagospodarowania przestrzennego: 1. Środowisko naturalne, 2. Rozwój demograficzny, 3. Rozwój społeczno-ekonomiczny, 4. Rynek pracy, 5. Warunki mieszkaniowe, 6. Infrastruktura osadnicza i ład przestrzenny, 7. Zdrowie i bezpieczeństwo, 8. Dostępność i jakość usług, 9. Dziedzictwo, kultura i rekreacja, 10. Spójność i aktywność społeczna. Brano pod uwagę tak nietypowe parametry, jak liczba godzin nasłonecznienia, czy prawdopodobieństwo wystąpienia burz i tak oczywiste, jak dochody własne gminy, czy stopa bezrobocia. Oczywiście z różną wagą, od 0,75 dla słońca i burz do 2,25 dla stopy bezrobocia.
Wyniki dla 2477 gmin zestawiono ogółem i w podziale na typy. To drugie podejście wynikało z faktu bardzo dużego zróżnicowania gmin, w których trudno porównywać wyniki ze względu na różnego rodzaju zróżnicowania wielkościowe i funkcjonalne gmin. Wyróżniono pięć typów gmin:
A – miasta na prawach powiatu
B – strefy podmiejskie miast na prawach powiatu
C – gminy z siedzibą powiatu ziemskiego
D – gminy miejskie i miejsko-wiejskie z miastem
powyżej 5 tys. mieszkańców
E – gminy wiejskie i miejsko-wiejskie z miastem
poniżej 5 tys. mieszkańców
Oddzielne klasyfikacje przygotowano do województw. W kategorii województw zaprezentowano tylko 54 najlepsze gminy.
Najlepsza gmina do życia w naszym regionie według tego rankingu jest Karpacz, ze „wskaźnikiem jakości życia” 60,15. W skali województwa miasto pod Snieżką zajęło jednak miejsce dopiero (lub aż) 20. (na Dolnym śląsku jest 16 gmin). Najlepszym miejscem do życia w województwie jawią się Kobierzyce ze wskaźnikiem 67,43, a za nimi Wrocław (66,66) i Katy Wrocławskie (66,27).
Z naszych gmin w czołowej 54 jest jeszcze 23. gmina wiejska Bolesławiec (59,92), 26. Szklarska Poręba (59,56), 32. Jelenia Góra (57,83), 38. gmina miejska Zgorzelec (57,35), 43. Warta Bolesławiecka (57,10), 45. Osiecznica (57,05), 50. gmina miejska Bolesławiec (56,29) i 51. Świeradów (56,24).
W skali kraju trzy najlepsze gminy do zamieszkania to Kleszczów (69,55), Podkowa Leśna (69,06) i Osielsko (68,54).
Mapka: SS PAP
